Trường kỷ là gì?
Trường kỷ còn có tên gọi khác là tràng kỷ;đây là một kiểu bàn ghế gỗ truyền thống rất phổ biến ở các nước Châu Á. Có thể nói nó bắt nguồn từ Trung Hoa Cổ Đại. Tại Việt Nam, Ghế Tràng Kỷ rất được ưa chuộng trên cả ba miền.Bởi có nguồn gốc từ Trung Hoa; nên Tràng kỷ có lối thiết kế mang đậm nét nghệ thuật của Trung Hoa Cổ Đại; Các bộ kinh điển như bộ tràng kỳ đục tích tam quốc,...
Mặc dù nó có nguồn gốc như vậy; và Việt Nam ta chỉ là ảnh hưởng. Thế nhưng với mảnh đất của các con người nghệ thuật, của các ngành nghề thủ công thì khi nó về đến bàn tay của nghệ nhân Việt Nam; nó đã hình thành được những dấu ấn riêng biệt.
Điển hình là các mẫu trường kỷ huế. Các loại gỗ trường được dùng để chế tác ghế trường kỷ đẹp là: Gỗ gụ, gỗ hương, gỗ gõ, gỗ cẩm, gỗ trắc. Ngoài ra còn một số loại gỗ khác ít hơn như: Gỗ Lim, Gỗ Sồi, Gỗ ngọc am,...
Trường kỷ Hải Minh
Nhắc đến làng nghề đồ gỗ Hải Minh, là phải nhắc ngay Sập gụ tủ chè, Trường kỷ hải minh - hai dòng sản phẩm đã khiến tên tuổi của làng nghề Hải Minh nổi danh khắp đất nước. Như đã kể trên, mặc dù tràng kỷ đã xuất hiện từ rất lâu đời, và có nguồn gốc xuất thân như vậy.Thế nhưng, tại Hải Minh, những bộ bàn ghế trường kỷ đã được nghệ nhân chế tác theo một lối hoàn toàn riêng biệt. Những bộ ghế trường kỷ ở các làng nghề khác đều chế tác với một kích thước vừa đủ của các chi tiết như ván lá, khung sương, lô đục,...
Tại Hải Minh, các chi tiết này đều được chế tác với các kích thước, so đo đặc biệt. Các số đo này được lấy từ trong thuật phong thủy, thế nên đều là những số đẹp, riêng biệt như 1m97, 2m07, 2m12, 2m17,…
Các lô đục của trường kỷ Hải Minh cũng rất khác so với những nơi khác. Thứ nhất nó khác ở độ dày: ở Hải Minh, các lô đục tích Tam Quốc,
tích Vinh Quy dày 5-6cm, đục tay tơ tóc kênh bong 2 nền 3 lớp sâu 3cm Thứ hai chính là các nét đục đặc biệt riêng biệt của những bàn tay người nghệ nhân Hải Minh. Những nét đục của trường kỷ đẹp Hải Minh rất riêng. Là người sành chơi đồ gỗ, chỉ cần nhìn là biết được bộ tràng kỷ nào là bộ của Hải Minh.
Những mẫu trường kỷ đẹp trên thị trường hiện nay
Chẳng tự nhiên mà Trường kỷ gỗ sản xuất tại Hải Minh lại được khách hàng trên khắp của nước tin dùng như thế. Tất cả đều là nhờ cái tâm của người thợ mộc, đã cho ra những sản phẩm đánh dấu thương hiệu của mình. Những mẫu tràng kỷ đem lại danh tiếng cho Hải Minh là:Trường kỷ gỗ gụ đục tích (Thuộc dòng trường kỷ vai cuốn)
Đầu tiên sẽ là bộ tràng kỷ đắt hàng nhất thuộc dòng Trường kỷ vai cuốn: Trường kỷ gỗ gụ đục tích. Với sản phẩm chính là Trường kỷ tích Tam Quốc; các lô đục trên tựa bao gôm 6 lô đục tích tơ tóc kênh bong 2 nền 3 lớp sâu 3-4cm.Các lô đục chính là những cảnh trong truyền kỳ “Tam Quốc Diễn Nghĩa”: Tam đa kết nghĩa vườn đào“; “Tam cố thảo lư“; “Quan vũ qua năm ải chém sáu tướng“; “Trương Phi đại chiến Lữ Bố“. Ngoài ra còn các mẫu đục tích khác như:
“Vinh quy bái tổ”; “Sĩ Nông Công Thương”,… Những mầu này có giá thành thấp hơn và đa dạng chất gỗ hơn. Điều đặc biết ở mẫu trường kỷ đục tích của Hải Minh này chính là chuyên làm bằng chất gỗ gụ. Các loại gỗ gụ như: Gụ Mật, Gụ Lào, Gụ Căm và Gụ Ta.
Trong các chất gỗ này, ưa chuộng nhất chính là chất gỗ gụ mật. Với các đặc tính và giá trị của mình, một bộ tích Tam Quốc gỗ gụ mật tại Hải Minh thường có giá từ 60-80tr đồng. Gụ ta thì đặc biệt hơn rất nhiều, giá thấp nhất cho một bộ tràng kỷ tích tam quốc gụ ta là 70 triệu đồng.
• Đặc điểm chính của dòng sản phẩm trường kỷ vai cuốn là:
- Dày dặn với bộ khung sườn dày ~10cm, vai, tay, chân cũng không kém cạnh.
- Đa dạng mẫu mã. Ngoài đục tích ra, còn các mẫu đục cảnh, đục cổ đồ, đục truyện, đục sen vịt,…
- Giá cả hợp lý (trừ dòng đục tích Tam Quốc ra), có thể kê bất kỳ không gian nào với lối thiết kế truyền thống lâu đời.
- Mẫu thiết kế với độ bền cao nhất, có thể lên đến hàng trăm năm.
Trường kỷ Ngũ Lân Vờn Cầu
Còn được gọi là Tam Sơn Ngũ Lân Vờn Cầu. Bộ trường kỷ này có nguồn gốc từ cung thành Huế cổ xưa. Với thiết kế mang ý nghĩa lớn hóa giải tà khí, đem lại vận khí cho gia chủ. Đặc điểm nổi bật của Trường Kỷ Ngũ Lân Vờn Cầu- Chất gỗ đa dạng: Gụ, Cẩm, Gõ, Hương,…
- Đục tay tỉ mỉ, điêu khắc cầu kì, nền tổ ong tạo liên kết bền vững.
- Ngũ Lân hòa cùng triện cuốn tạo thành hình ảnh nội bật, đẹp mắt và dễ nhìn.
- Mang đậm ý nghĩa phong thủy, tâm linh.
- Có thể kê linh động trong rất nhiều không gian, không gian lớn thì kê bộ 10 món; nhỏ thì 6 món.
Trường kỷ Song Tiện
Còn được gọi là trường kỷ huế song tiện. Có nguồn gốc và lối thiết kế từ cung thành Huế cổ xưa. Đến tận ngày nay bộ bàn ghế trường kỷ này vẫn giữ nguyên vẹn lối thiết kế truyền thống xa xưa. Đó chính là đặt sự đơn giản và thanh thoát lên hàng đầu. Đặc điểm của tràng kỷ huế song tiện:- Giá thành dễ chịu nhất trong dòng bàn ghế tràng kỷ
- Thiết kế với các con tiện chạy xuyên xuốt sản phẩm
- Khung sườn, chân đóng lắp thẳng thắn, vuông thành sắc cạnh.
- Mang đậm không khí cổ xưa bởi lối thiết kế của cung thành Huế cổ
- Đặc biệt nổi bật khi kê trong không gian lối cổ.
Trường kỷ Tam Sơn, Ngũ Sơn, Cổng thành
Đúng như tên gọi của nó, tựa ghế trường kỷ hóa thành thành các đỉnh, các chóp tựa đỉnh núi với thiết kế giật cấp đối xứng. Lối thiết kế này tạo không khí vô cùng bệ vệ, to lớn.Nếu đem so sánh với các mẫu trường kỷ khác, mặc dù bằng kích thước nhau nhưng mẫu tam sơn, ngũ sơn hay cổng thành chắc chắn sẽ đem lại cảm giác chắc chắn, mạnh mẽ hơn hẳn.
Dòng sản phẩm này cũng được làng nghề đồ gỗ Hải Minh đặc biệt quan tâm chế tác. Lối đục hay khẳm ở mẫu tràng kỷ này chuyên về cổ đồ, các hình ảnh đông bích đồ thư; và trên các chiếc bình này thường là tứ quý: 4 loài cây - đại diện cho 4 mùa; hoặc sen vịt,...
Đục các điển tích trên dòng này thì vẫn có nhưng ít phổ biến hơn Đặc điểm nổi bật của tràng kỷ tam sơn, ngũ sơn, cổng thành
- Thiết kế đem lại cảm giác to lớn phù hợp với những vị gia chủ ưa thích sự dũng mãnh
- Đục chạm cũng như đóng lắp cầu kì, có thể tháo rời để thuận tiện cho việc vận chuyển
- Tất cả các khớp nối đều làm bằng mộng thủng
- Ý nghĩa tâm linh, phong thủy to lớn
Trường kỷ khảm ốc
Dòng tràng kỷ khảm ốc này thì ít phổ biến hơn, cũng như kén khách hơn rất nhiều. Bởi giá thành của một bộ bình thường khá là cao. Phải là người có niềm đam mê cũng như thú chơi thực sự đẳng cấp thì mới để ý dòng sản phẩm này. Các siêu phẩm như trường huế trường trúc nho - độ tinh tế đã đạt đỉnh trong dòng trường kỷ đẹp.Thêm các chi tiết khảm các mảnh ốc cao cấp nhất làm điểm nhấn để giá trị của nó đạt tối đa. Những siêu phẩm này thường có giá hàng trăm triệu đồng. Một mẫu đặc biệt nữa đó chính là "Ngũ Sơn Khảm Tàu".
Chắc hẳn các bạn cũng biết "Công tử Bạc Liêu" chứ. Vâng, mẫu thiết kế này chính là lấy ý tưởng của bộ tràng kỷ ngũ sơn trong bộ sưu tập nội thất trong nhà công tử Bạc Liêu.
- Các mảnh ốc được khảm tràn ngập toàn bộ 4 mặt của bộ bàn ghế. Được sắp xếp hài hòa, đan xen các đường chạm đục tạo thành các hình ảnh rồng phượng vô hùng mạnh. Tổng cộng có 10 lô đối xưng trên tựa ghế, có 3 lô được khảm đá vân núi tự nhiên xen kẽ.
Trường kỷ đẹp khác
Những mẫu trường kỷ đẹp mà Đồ Gỗ Ngọc Sơn liệt kê ở trên là những mẫu đặc biệt và nổi tiếng ở làng nghề Đồ Gỗ Mỹ Nghệ Hải Minh.
Trên thị trường đồ gỗ nói chung của khắp đất nước Việt Nam này; còn rất rất nhiều mẫu mã đẹp, đặc biệt và mang đặc trưng riêng của từng làng nghề. Một số mẫu tràng kỷ đẹp khác như: Tràng kỷ cuốn thư, tràng kỷ sư tử vờn cầu, phương kỷ móc mỏ, trường kỷ móc mỏ,....
Các loại gỗ được dùng để đóng lắp trường kỷ
Cho đến thời điểm hiện tại là cuối năm 2019, thị trường gỗ mộc nguyên khối đã trở nên vô cùng khan hiếm. Một số loại gỗ đã hết và ngừng bán từ lâu.Cũng vì nguyên nhân là do các cây gỗ tự nhiên phải phát triển trong rất lâu năm mới có thể trưởng thành và xẻ gỗ làm mộc... ở bài viết khác, Đồ Gỗ Ngọc Sơn sẽ đi sâu vào hiện trạng này.
Mặc dù rất khan hiếm gỗ, nhưng nếu các bạn có nhu cầu đặt một số chất liệu gỗ đặc biệt; Đồ Gỗ Ngọc Sơn vẫn có thể đáp ứng nhu cầu của quý vị được. Dưới đây là các loại gỗ chuyên dùng để đóng lắp bàn ghế trường kỷ
Bộ trường kỷ gỗ gụ
Đầu tiên chính là chất gỗ với các đặc tính tuyệt vời nhất; đồng thời cũng là chất gỗ chính mà Đồ Gỗ Ngọc Sơn sử dụng: Gỗ gụ - Phần lớn bàn ghế tràng kỷ hiện nay trên thị trường được làm từ gỗ gụ.Trường kỷ gỗ gụ cũng có giá thành giao động từ thấp tới cao tùy thuộc vào chất gỗ gụ gì nữa. Đồ Gỗ Ngọc Sơn sẽ liệt kê theo thứ tứ giảm dần của giá thành nhé: Xem thêm: Gỗ gụ là gì?
- Gụ ta (Gụ ta Quảng Bình): Là các loại gỗ gụ truyền thống tại rừng tự nhiên của đất nước Việt Nam chúng ta. Do sự khan hiếm cũng như vẻ đẹp thực sự của gỗ gụ đất nước chúng ta. Nên giá trị cũng như giá thành của nó rất cao. Vân gỗ của gỗ gụ ta rất riêng biệt nên rât dễ nhận diện.
- Gụ mật (Gụ Gia Lai): Là một loại gỗ trồng theo hướng công nghiệp để sản xuất và chế tác nhà cửa, đồ dùng, đồ nội thất gỗ. Đây cũng là loại gỗ được Đồ Gỗ Ngọc Sơn sử dụng nhiều nhất.
Gỗ gụ mật xuất hiện phố biến ở Gia Lai và Lào. - Gụ Căm (Gụ campuchia): Là gỗ gụ từ đất nước Campuchia; được nhập về Việt Nam. Chất gụ cũng như gụ mật, rất giá trị.
- Gụ Lào: Được trồng tại Lào và nhập khẩu về Việt Nam qua thương mại. - Gụ Nam Phi: Được nhập khẩu trực tiếp hoặc gián tiếp từ Châu Phi thông qua quốc gia Nam Phi. Đây là loại gỗ gụ rẻ nhất trong 5 loại gỗ gụ kể trên. Gụ Nam Phi xuất hiện rất phổ biến trên thị trường Việt Nam bởi giá thành vừa phải; chất gỗ tốt.
Trường kỷ gỗ hương
Với màu gỗ chân mộc đặc trưng riêng của mình, Gỗ Hương làm bất kì món đồ nội thất gỗ nào cũng trở nên sang trọng, tinh tế với gam màu đỏ, cam sáng rưc rỡ.Trường kỷ gỗ hương cũng vậy, những bộ tràng kỷ gỗ hương với những lối thiết kế khác nhau nhưng đều có một tông màu chung của chất gỗ Hương. Gỗ Hương có những chất gỗ phổ biến sau:
- Gỗ Hương Ta (Gỗ Hương Đỏ): Gỗ Hương Việt Nam, phân bổ chủ yếu ở các khu vực miền trung. Có giá trị cao nhất bởi chất gỗ rất tốt, vân đẹp, bền bỉ. Về chất gố: Thớ mịn, gỗ nặng, cứng, đặc, tâm và xớ gỗ rất nhỏ.
Càng dùng lâu càng đỏ và đều màu, vân càng ngày càng nổi lên. Không bao giờ mối mọt. Những bộ trường kỷ gỗ hương ta rất đẹp và giá trị.
- Gỗ Hương Lào: Được nhập khẩu từ Lào, với sổ lượng khá lớn - đây là chất gỗ hương - Gỗ Hương Huyết: Nguồn gốc từ Nam Phi, Gỗ Hương Huyết còn được gọi là hương Nam Phi.
Bản thân cây gỗ có màu đỏ sẫm như máu nên người ta thường gọi là hương huyết - Gỗ Hương Đá: Giá trị chỉ sau gỗ hương ta; là một loại gỗ có vẫn sắc nét và đặc trưng như vân đá tự nhiên.
Chất gỗ cũng rất rắn chắc, tom gỗ nhỏ,… - Gỗ Hương Vân: Có màu vàng nghệ, thớ mịn, vân gỗ nhiều, đều. Được gọi là hương vân bởi vân của gỗ hương vân rất nhiều và riêng biệt.
- Gỗ Hương Xám: Xuất hiện rất nhiều ở Việt Nam, là chất gỗ được dùng để chế tác nhiều nhất. Bởi giá thành rẻ và chất gỗ chắc, vân gỗ đẹp,… Trường kỷ gỗ hương xám thì giá thành rẻ hơn rất nhiều. Bởi vậy, nó cũng rất được ưa chuộng.
Trường kỷ gỗ cẩm
Chất gỗ thuộc Top 3 những loại gỗ tự nhiên quý hiếm nhất, giá trị cao nhất cũng như các đặc tính, ưu điểm tốt nhất. Đứng sau Gỗ Trắc và Gỗ Sưa, thế nhưng để sở hữu một sản phẩm trường kỷ gỗ cẩm này cũng đã đủ chứng minh được độ chơi của gia chủ.Tràng kỷ gỗ cẩm được chế tác từ những loại gỗ cẩm sau: – Gỗ cẩm lai: là một loại gỗ quý, gỗ có màu đỏ nhạt, có vân đen, cứng, thớ mịn.
Cả thịt gỗ và vân gỗ cẩm lai có chung một màu; bìa rác của gỗ cẩm lai có màu trắng thế nhưng không hề bị mốt mọt, nên có thể sử dụng cả phần rác này. Cẩm chỉ Cẩm sừng Cẩm nam phi Cẩm nghệ Cẩm thị
Đã là sản phẩm được hoàn thành bởi bàn tay những người thợ thủ công truyền thống. Chắc chắn, Cùng Đồ Gỗ Ngọc Sơn đi tìm hiểu từng một chiếc trường kỷ được sản xuất ra phức tạp và tỉ mỉ như thế nào nhé: